Orgels in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Galerij orgel (Schyven-Poelaert-Goyers / Van Bever, 1874-1912)

Onze-Lieve-Vrouw van Lakenkerk

Speeltafel  / Galerij orgel (Schyven-Poelaert-Goyers / Van Bever, 1874-1912) - Onze-Lieve-Vrouw van Lakenkerk
Architectuur, plaats, inplanting  / Galerij orgel (Schyven-Poelaert-Goyers / Van Bever, 1874-1912) - Onze-Lieve-Vrouw van Lakenkerk
Architectuur, plaats, inplanting  / Galerij orgel (Schyven-Poelaert-Goyers / Van Bever, 1874-1912) - Onze-Lieve-Vrouw van Lakenkerk
 Klik op een foto om te vergroten
HET INSTRUMENT
Orgelkast - bouwdatum 1874
Orgelkast - plaats Op de galerij
Orgelkast - stijl  Modern stijl
Gebruikte materialen Eik en orgelpijpen in tin
Opstelling van de pijpen Voor de centrale hoofdkast zijn er vijf velden van 3, 6, 7, 6 en 3 pijpen in tin, allen zijn sprekende stemmen (Montre met steminsnijding voor akkoord). Voor de laterale orgelkasten is er een centraal veld van 10 pijpen omgeven met twee torens van 3 pijpen elk. Deze 16 pijpen zijn niet sprekend.
Beschrijving van de orgelkast Vijf velden met van buiten naar binnen afnemende hoogte. Twee bijbehorende orgelkasten in de laterale beuken bestaand uit een centraal veld met twee torens.
Speeltafel - bouwdatum 1912
Speeltafel - beschrijving Afzonderlijk en omgedraaid
Speeltafel - materialen Eik
Speeltafel - bijzonderheden Terwijl de kasten door Van Bever werden gemaakt , dateert de speeltafel, de onderkast en de balustrade van het orgelbalkon uit de tijd van het eerste orgel.
Bouwdatum 1871
Datum van de voltooiing 1874
Combinatieschakelaar - type en plaats Combinaties van spelen (oproepen van de tongspelen) door ijzeren lepels
Ventilator - beschrijving Grote motor rechts op het orgelbalkon in een geluidsdichte kist
Temperatuur Gelijkzwevend
Akoestiek Lang en een beetje weerkaatsend
Orgelbouwer(s)  Goyers, Salomon Van Bever, Pierre Schyven
HET INSTRUMENT
Bouwdatum 1871
Orgelkast - stijl  Modern stijl
Orgelbouwer(s)  Goyers, Salomon Van Bever, Pierre Schyven
HISTORIEK VAN HET INSTRUMENT
Historiek In 1643 verplaatst Nicolas II Royer het orgel (anoniem) in de kerk. Dit orgel werd nog onderhouden door Joseph Bader tot 1719. Forceville zal het instrument in 1736 restaureren en Egide Le Blas komt in Laken van 1750 tot 1752. Vervolgens doet Jean-Baptiste- Barnabé Goynaut. Het onderhoud tot 1769 en uiteindelijk Wolfgang Dussi van 1786 tot 1791.
In 1830 wordt dit orgel door een nieuw instrument gebouwd door De Volder vervangen en zal tot 1879 bestaan en zal dan worden verkocht aan Hautes-Nihéries.
In die periode wordt Pierre Schyven aangeduid om een monumentaal orgel te bouwen wat hij zal realiseren tussen 1871 en 1874.
Voorlopig plaatst hij een orgel met twee klavieren en pedalen met transmissieregisters dat vervolgens verkocht zal worden aan de Notre-Dame van Licour in Herstal. Het origineel orgel gebouwd door het huis Schyven, opvolger van Merklin en Schütze, beantwoordde aan het basisplan dat in die tijd veelvuldig werd toegepast zoals in de Sint-Vincentius te Evere.
Het instrument bevat drie klavieren en pedaal met spelen voor het hoofdorgel, het reciet en het pedaal. Het klavier van het positief bevat maar een of twee reële spelen en ontleende transmissiespelen van het hoofdorgel. Dit orgel werd op 30 november 1874 ingespeeld door Alexander Guilmant uit Parijs en Alphonse Mailly, organist van de Koning, in tegenwoordigheid van koning Leopold II. Voor deze gelegenheid componeerde Alexander Guilmant, die toen als de beste orgelcomponist beschouwd werd, zijn eerste orgelsonate, opgedragen aan de Koning. Het hoofdorgel stond toen centraal opgesteld en meer naar voren dan momenteel, het reciet erachter en de pedaalspelen vermoedelijk in de torens. Dit alles zat ingesloten in een langgerekte eiken orgelkast in neogotische stijl die uitstak voorbij de bogen van de galerij. De orgelkast was ontworpen door Poelaert en gebouwd door Goyers in 1874.
In 1888 voerde Pierre Schyven werken uit om de Barkermachine preciezer te maken. Hij installeerde een groter exemplaar voor het hoofdorgel en het reciet, dit impliceerde mechanische aanpassingen aan het orgel. Twee nieuwe pompen voor twee blaasbalgen werden geplaatst, deze pompen werden door voettreden in beweging gebracht. Dit alles kostte 6.000 frank en op 7 maart 1889 gaf Alphonse Mailly een uitvoering. 1901 betekende een keerpunt in de geschiedenis van het instrument. Schyven werd opzij geschoven ten voordele van Van Bever voor het onderhoud. De volgende werken werden uitgevoerd: plaatsing van een Barkermachine voor het positief, een pneumatische windlade voor de Montre 16, een schokbreker voor het hoofdorgel, de weltrede voor de expressie van het reciet werd vervangen door een balanstrede en andere kleine werken. Dit alles kostte toen 6500 franken.
De werken aan de voorgevel van de kerk vorderden. Om het roosvenster, voltooid in 1910, zichtbaar te maken, werd door de architecten de orgelkast opgeofferd. (Vandaag wordt dit betreurd vanwege de visuele en akoestische aspecten van het orgel.)
Verschillende oplossingen voor een nieuwe plaats voor het orgel worden overwogen (vb. achter het altaar). In 1908 neemt Salomon Van Bever het orgel uit elkaar om het te herschikken op de tribune. Hij zal het reciet in de linker laterale overwelving achteruit plaatsen, aldus zal hij de orgeltribune scheiden, het positief met windlade en reële spelen plaatst hij in de rechter overwelving, de twee klavieren zijn aan het zicht vanuit de kerk verborgen door de borstwering van de galerij.
We stellen vast dat Van Bever de grootte van de orgelpijpen van het positief niet heeft aangepast in verhouding tot de rest van het orgel. Dit klavier lijkt een beetje achterop ten opzichte van de belangrijke klankmensuren, in het bijzonder van het hoofdorgel. Het pedaal ligt lager achter het hoofdorgel dat frontaal, een weinig gestuikt staat. Men heeft bijvoorbeeld de eerste bekers van de Bombarde 16’ gekropt opdat ze niet boven de frontlijn van de Montre zouden uitsteken. Het instrument zal enige wijziging ondergaan ten opzichte van de originele dispositie van Pierre Schyven, zoals vermeld inhuldigingsprogramma.

- Grand-Orgue (I):
Montre 16
Bourdon 16
Montre 8
Flûte Harmonique 8
Bourdon 8
Gemshorne 8
Salicional 8
Gambe 8
Prestant 4
Flûte harmonique 4'
Jeux de Combinaison:
Cornet V
Fourniture 5 à 6 rangs
Bombarde 16
Trompette 8
Trompette céleste 8
Cor anglais 8
Clairon 4

- Positif (II):
Bourdon 16 *
Bourdon 8 *
Flûte 8 *
Dolciana 8 *
Gambe 8 *
Flûte 4'*
Quinte 3 *
Trompette céleste 8 *
Clarinette 8
(* : Ontleende spelen van het hoofdwerk)

- Récit expressif (III):
Bourdon 16
Flûte ouverte 8
Gambe 8
Dolce 8
Bourdon 8
Voix céleste 8
Flûte d'écho 4
Flageolet 2
Jeux de Combinaison :
Fourniture 3 rangs
Basson 16
Trompette 8
Basson et Hautbois 8
Voix humaine 8
Clairon harmonique 4

- Pédale :
Sous-basse 32
Flûte 16
Bourdon 16
Quintatoen 12
Viloncelle 8
Flûte 8
Flûte 4
Jeux de Combinaison :
Bombarde 16
Trompette 8
Clairon 4

Bovendien waren hier alle diverse koppelingen en schakels :
Réunion du 1er clavier au pédalier
Réunion du 2e clavier au pédalier
Réunion du 3e clavier au pédalier
Réunion du grand orgue à la machine
Réunion du récit au positif
Réunion du récit au grand orgue
Réunion de l'octave grave du récit au grand orgue
Appel jeux de combinaison du 1er clavier grand orgue
Appel jeux de combinaison du récit
Appel jeux de combinaison du pédalier
Forté général
Expression (du Récit)
Tremolo (du Récit)

N.B. De koppeling van het positief aan het hoofdorgel was hier niet nodig


De werken van Van Bever duurden tot 1911 en de 10de mei 1912 werd het orgel ingehuldigd in aanwezigheid van koningin Elisabeth. Een programma van toen geeft ons de dispositie die op een detail na dezelfde is als deze van vandaag. Het is Louis De Bondt, organist van de kerk die het orgel inspeelde met werken van Guilmant, Van Overeem, Moulaert, Paul Gilson, Edgar Tinel, Alphonse Mailly, Haendel, Bach en Thiele.
In 1975 werd met de steun van het Ministerie van Openbare Werken het orgel gerestaureerd door Patrick Collon, orgelbouwer te Laken.
Vervolgens werd het orgel onderhouden door Etienne De Munck.
WERKEN
Begindatum 1911
Einddatum 1912
Type werkzaamheden Reconstructie
Naam van de orgelbouwer Van Bever
Ligging van de werkplaats Brussel
Begindatum 1916
Einddatum 1927
Type werkzaamheden Onderhoud
Naam van de orgelbouwer François Draps
Begindatum 1927
Einddatum 1963
Type werkzaamheden Onderhoud
Naam van de orgelbouwer Salomon Eyckmans
Begindatum 1975
Einddatum 1978
Type werkzaamheden Restauratie
Naam van de orgelbouwer Patrick Collon
Ligging van de werkplaats Brussel
DOCUMENTATIE
Type Documentatie
Titel Orgues et organistes de l’église N.-D. de Laeken
Auteur Felix Jean-Pierre
Type Plaat
Beschrijving Meerdere cd's
HISTORIEK VAN HET INSTRUMENT
Historiek In 1643 verplaatst Nicolas II Royer het orgel (anoniem) in de kerk. Dit orgel werd nog onderhouden door Joseph Bader tot 1719. Forceville zal het instrument in...
Werken
Begindatum 1911
Einddatum 1912
Naam van de orgelbouwer Van Bever
Ligging van de werkplaats Brussel
Begindatum 1916
Einddatum 1927
Naam van de orgelbouwer François Draps
Begindatum 1927
Einddatum 1963
Naam van de orgelbouwer Salomon Eyckmans
Begindatum 1975
Einddatum 1978
Naam van de orgelbouwer Patrick Collon
Ligging van de werkplaats Brussel
TECHNISCHE KENMERKEN VAN HET INSTRUMENT
Speeltafel
Structuur speeltafel en muziekstaander 
Afzonderlijk en omgekeerd. Het meubel in massief eik was versierd met gesculpteerde neogotische motieven.
Aantal klavieren 
3
Omvang van de klavieren 
56 toetsen
Beschrijving van de toetsen 
Toetsen met ivoor bekleed
Breedte van de toetsen 
22 mm
Diepte van de toetsen 
III :136 mm, II ; I : 130 mm
Breedte van het octaaf 
162 mm
Beschrijving van de boventoetsen 
Ebbenhout
Omvang van het voetklavier 
30 toetsen
Materialen van het voetklavier 
Licht gebogen
Do#1 : 162 mm ; re#2 : 122 mm
Overhang : 156 mm
Loodrecht do#3/do#2
Registers 
Links en rechts van de klavieren.
Trekkers met registerplaatjes in getint porselein, verschillende kleuren voor elk klavier:
wit: Hoofdwerk
oranje: Positief
blauw: Reciet
geel: Pedaal
Koppelingen 
Aan de voeten, metalen lepels boven de voetplank, koppeling van het positief aan het pedaal, koppeling van het reciet aan het pedaal, koppeling van het Positief aan het Hoofdwerk, koppeling van het Reciet aan het Positief, Groot octaaf aan het Hoofdwerk.
Combinaties 
App an Pos, Forte gén, Exp II, Exp III, App Com GO, App Com Réc, App Com Péd,
Tremolo
Voetsteun 
Op de bank en op de voetreden
Adresplaat 
Twee adresplaatjes:
1. Pierre Schyven et Cie successeur des
anciens établissements Merklin-Schütze
Bruxelles
Ruban et médaille de l’exposition universelle de ??
2. Van Bever Frères
Amiens et Bruxelles
 
Klavieren en voetklavieren
  • Naam 
    Positief (I)
    Registers 
    Quintaton 16
    Flûte 8
    Dulciane 8
    Unda Maris 8
    Gambe 8
    Bourdon 8
    Flûte 4
    Quinte 3
    Mixture III (dessus)
    Trompette céleste 8
    Clarinette 8
    Musette 8
    Koppelingen 
    Réunion du Récit au Positif
    Bijzonderheden 
    Samenstelling bij de klavieren
    Links :
    Flûte 16
    Bourdon 16
    Quintaton 12
    Flûte 8
    Violoncelle 8
    Flûte d’écho 4
    Flûte octaviante 8
    Bourdon 16
    Dolce 8
    Voix céleste 8
    Gambe 8
    Bourdon 8
    Gambe 8
    Dulciana 8
    Flûte 8
    Bourdon 8
    Quintaton 16
    Unda maris 8
    Prestant 4
    Flûte harmonique 4
    Salicional 8
    Gemshorn 8
    Flûte harmonique 8
    Bourdon 16
    Montre 8
    Montre 16
    Rechts :
    Flûte 4
    Clairon 4
    Trompette 8
    Bombarde 16
    Soubasse 32
    Voix humaine 8
    Fourniture
    Flageolet 2
    Trompette harmonique 8
    Basson-hautbois 8
    Basson 16
    Clairon harmonique 4
    Gambe 8
    Flûte 4
    Quinte 3
    Trompette céleste 8
    Clarinette 8
    Musette 8
    Mixture
    Grand cornet
    Fourniture 2
    Clairon 4
    Doublette 2 (ervangt de oorspronkelijke Kwint 6'; door Jean-Pierre Draps op vraag van Johann Moreau)

    Trompette 8
    Bombarde 16
    Ophicléide 16
  • Naam 
    Hoofdwerk (II)
    Registers 
    Montre 16
    Bourdon 16
    Montre 8
    Flûte harmonique 8
    Gemshorn 8
    Salicional 8
    Gambe 8
    Bourdon 8
    Prestant 4
    Flûte harmonique 4
    Doublette 2
    Fourniture 2 (III - VI)
    Grand Cornet V
    Bombarde 16
    Ophicléide 16
    Trompette 8
    Clairon 4
    Koppelingen 
    Réunion du Positif au Grand-Orgue, Réunion du Récit au Grand-Orgue, Octave grave au Grand-Orgue
  • Naam 
    Reciet (III)
    Registers 
    Bourdon 16
    Gambe 8
    Flûte octaviante 8
    Dolce 8
    Voix céleste 8
    Bourdon 8
    Flûte d’écho 4
    Flageolet 2
    Fourniture (III)
    Basson 16
    Trompette harmonique 8
    Basson-Hautbois 8
    Voix humaine 8
    Clairon harmonique 4
  • Naam 
    Pedaal
    Registers 
    Soubasse 32
    Flûte 16
    Bourdon 16
    Flûte 8
    Violoncelle 8
    Flûte 4
    Quinte 12
    Bombarde 16
    Trompette 8
    Clairon 4
    Koppelingen 
    I / P, II / P, III / P
 
Tractuur
  • Naam 
    Hoofdwerk
    Noten 
    Mechaniek met winkelhaken en wellenbord liggend onder de windlade. De Barkermachine van het positief staat voor deze van het reciet in de centrale zuil achter de speeltafel.
    Beschrijving van de registers 
    Mechanische registratie met winkelhaken, tuimelaars en armen
    Wellenbord 
    In eik met ijzeren registerwellen met gelaste armen
  • Naam 
    Positief (I)
    Noten 
    Mechanisch met winkelhaken en draadabstracten
    Traject en beschrijving van de mechaniek 
    De mechaniek van het meubel gaat onder de planken vloer en zoals de andere mechanieken gaat ze een eerste maal omhoog en gaat door de pneumatische hefbomen (Barkermachine) die zich bevinden tussen deze van het hoofdwerk en het reciet, vervolgens gaat ze schuin rechts naar de windlade. Onder deze is er een horizontale wellenbord dat door Van Bever werd gemaakt. Er is één ventiel per noot.
    Beschrijving van de registers 
    Aanvankelijk mechanische registratie zoals de andere klavieren, vervolgens pneumatisch (grote klep om de sleep te trekken)
    Zwelkast 
    Weldeuren naar het hoofdwerk
    Wellenbord 
    Eiken kader met ijzeren wellen en gelaste armen
  • Naam 
    Reciet (III)
    Noten 
    Mechanisch
    Traject en beschrijving van de mechaniek 
    Mechaniek met abstracten en winkelhaken die onder de organist doorgaan om de pneumatische hefbomen te vervoegen, die zich in derde positie bevinden, achter het hoofdwerk en het positief, om te vertrekken naar de achterkant van het orgel onder de brug tussen het hoofdwerk en het pedaal draait de mechaniek naar links, naar het reciet, onder een rechte hoek met behulp van rechte hoek van winkelhaken.Er werd een wellenraam gerealiseerd onder de windlade door Van Bever.
    Beschrijving van de registers 
    Aanvankelijk mechanische registratie zoals voor de andere klavieren maar met grote pneumatische klep om de sleep te trekken
    Zwelkast 
    Met verticale blinden gedraaid naar het hoofdwerk
    Wellenbord 
    Eiken kader met ijzeren wellen met gelaste armen
  • Naam 
    Pedaal
    Noten 
    Mechanisch
    Traject en beschrijving van de mechaniek 
    Mechaniek met winkelhaken, abstrakten en een wellenbord onder de windlade. Complementaire horizontale wellen voor de dubbele kleppenkast.
    Beschrijving van de registers 
    Volledig mechanisch zoals het Hoofdwerk
 
Windladen
  • Naam van het klavier 
    Hoofdwerk
    Type 
    Sleeplade
    Inplanting 
    Evenwijdig met het front met een diatonische dispositie van de pijpen in V, C# links en C rechts. Deze windladen door Schyven gemaakt zijn dubbel aangezien de grondstemmen 16', 8'en 4' op de voorste windlade staan op de achterste windlade staan het Cornet, een lege rang, Fourniture, Bombarde 16', Basson 16', Clairon 4, Doublette 2, sleepladen met kancellen en een Trompet 8'.
    Aard 
    Dubbele windlade die elk een kleppenkast heeft
    Opstelling van de pijpen 
    Diatonisch
    Bijzonderheden 
    Op de achterkant van de windlade van de tongwerken, is er een oude kleppenkast die heden werd dichtgemaakt. De kleppenkast in functie staat er tegenover en aan weerskanten van de stemgang.
  • Naam van het klavier 
    Positief
    Type 
    Sleeplade met kancellen en een kleppenkast achteraan
    Inplanting 
    Loodrecht op het hoofdwerk en rechts aan de voorkant van het Reciet
    Aard 
    Eik
    Opstelling van de pijpen 
    Diatonisch in V, C# links en C rechts.
    Van voor naar achter van de windlade:
    Quintaton, Bourdon, Flûte 4',8',8', Flûte harmonique 8', 4', Quinte, Mixture, Clarinette, Anche, Trompette, recenter Anche.
    Bijzonderheden 
    Gerealiseerd door Van Bever
  • Naam van het klavier 
    Reciet
    Type 
    Sleeplade met kancellen
    Inplanting 
    Loodrecht op het Hoofdwerk, aan de voorkant van het Positief
    Aard 
    Eik
    Opstelling van de pijpen 
    Diatonische opstelling met c# links et C rechts. Van achter naar voor: Bourdon 16', Bourdon 8', Harmonische fluit 8, Gamba 8', Dulciana 8', Voix céleste 8'. Voix humana 8.
    Steungang dan Trompet 8', Basson-Hautbois 8', Basson 16', Clairon 4', Fourniture III
    Bijzonderheden 
    Windladen van Schyven. Iedere windlade heeft een ventielkast.
  • Naam van het klavier 
    Pedaal
    Type 
    Dubbele windladen met slepen en kancellen gerealiseerd door Schyven. Voor de 32', diatonische en pneumatische windlade in laterale kasten
    Inplanting 
    Evenwijdig met hoofdwerk, onderlangs. Voor de 32' evenwijdig met het doksaal.
    Aard 
    Eik
    Opstelling van de pijpen 
    Diatonische opstelling in V.
    Van achter naar voor: Bombarde 16', Trompette 8', Clairon 4'.
    Steunbrug.
    Grondstemmen van 4', 8' en 16'.
    De 32' zijn diatonisch opgesteld.
 
Pijpwerk
  • Naam 
    Alle klavieren
    Beschrijving 
    Gans het pijpwerk van Schyven is uit tin en dennenhout.
    Op het hoofdwerk zijn er intoneerlitsen, kernsteken, snijbaarden voor de gamben, afgesneden zijbaarden voor de 8’, de diskant van de Bourdon 8’ en de hoogste tonen van de ciskant zijn op toonhoogte afgesneden. De eerste orgelpijp van de Fourniture III – VI rangen werd met een droge naaldets gegraveerd.
    Fourniture 3p
    3 - 6 rangs
    Laeken
    1872
    Onder de pijpmond staat er nog :
    Salomon
    Van Bever
    1911
    De 8’ van het Cornetregister zijn gedekt en de anderen zijn open rangen. De kleinsten zijn op toonhoogten afgesneden.
    De doublette 2’ zou de oude Quint 6’ vervangen (door Jean-Pierre Draps op vraag van Johan Moreau).
    Op het reciet zijn er roeren aangebracht voor de laatste Bourdonpijpen 8’.
    De 12 bassen zijn gedeeld voor de Gamba en de Dulciana. De Basson heeft een beker die ¾ van de hoogte bedraagt in de diskant.
    Voor het pijpwerk van Van Bever is er zink verwerkt in de bassen. De rest is in tin en dennenhout.
    De tongspelen 8’ die zich achteraan de windlade bevinden hebben spotted bekers.
 
Windvoorziening
  • Magazijn- of hulpbalg 
    Magazijnbalg
    Beschrijving 
    Twee magazijnbalgen op elkaar gestapeld in een houten structuur, elk heeft twee inspringende vouwen en twee uitslaande vouwen. Ze bevinden zich in een alkoof die uiterst rechts het orgelbalkon afsluit.
    Lengte 
    241,50 cm
    Breedte 
    309 cm
  • Magazijn- of hulpbalg 
    Schepbalg
    Beschrijving 
    Dubbele voetpompen onder de magazijnbalg
  • Magazijn- of hulpbalg 
    Schokbrekers
    Beschrijving 
    Onder de windlade van het Positief
    Lengte 
    100 cm
    Breedte 
    82 cm
    Aantal en type gewichten 
    Ressorts à boudin
    Aantal en type gewichten 
    Ronde springveren
  • Magazijn- of hulpbalg 
    Regelkast
    Beschrijving 
    Eén inspringende vouw en een uitslaande vouw onder de windlade
    Lengte 
    169 cm
    Breedte 
    79 cm
  • Magazijn- of hulpbalg 
    Schokbrekers
    Beschrijving 
    Onder de windlade van de tongwerken, één schokbreker aan elke kant
    Aantal en type gewichten 
    Ressorts à boudin
    Aantal en type gewichten 
    Ronde springveren
 
Windkanalen
  • Beschrijving 
    Belangrijkste windkanaal komende van de blaasbalgen op dewelke de motor is bevestigd
    Afmetingen 
    41,50 x 40 cm
 
TECHNISCHE KENMERKEN VAN HET INSTRUMENT
Speeltafel Klavier(en) en voetklavier(en) : 4
Klavier(en) en voetklavier(en) Positief (I), Hoofdwerk (II), Reciet (III), Pedaal
Tractuur
Hoofdwerk Mechaniek met winkelhaken en wellenbord liggend onder de windlade. De Barkermachine van het positief staat voor deze van het reciet in de centrale zuil achter de speeltafel.
Positief (I) Mechanisch met winkelhaken en draadabstracten
Reciet (III) Mechanisch
Pedaal Mechanisch
Het gebouw
Onze-Lieve-Vrouw van Lakenkerk

Onze-Lieve-Vrouw van Lakenkerk

Adres : Onze-Lieve-Vrouwvoorplein
1020 Bruxelles-Laeken
Bouwstijl : Neogotiek
Bouw : 1854-1872
Bouwperiode : 19de
Bouwstijl : Neogotiek Type : Beschermd monument bij besluit van 04/03/1932
Orgel(s) aanwezig in dit gebouw