Neogotisch koororgel (Van Bever, 1907)

Onze-Lieve-Vrouw van Lakenkerk

Voor. Volg.

Klik op een foto om te vergroten

+ Toon meer beelden

HET INSTRUMENT

Orgelkast - bouwdatum 1907

Orgelkast - plaats In de linkse kooromgang en recht tegenover het koor, binnen het booggewelf waar ze gans de breedte inneemt

Orgelkast - stijl Neogotisch-Art deco

Gebruikte materialen Eik en zink of ijzer voor de pijpen

Opstelling van de pijpen In drie velden. In het minddenste 11 pijpen in een symmetrisch pijpveld met grootste pijp in het midden en twee laterale velden met de toppen die horizontaal zijn gerangschikt. Voor deze twee velden zijn de voeten van de pijpen opgetrokken door een neogotisch snijwerk met klavermotief.

Beschrijving van de orgelkast Twee horizontale velden van 6 pijpen rond een symmetrisch middenveld van 11 pijpen en onder het front is er een vooruitstekende erker. De stijlen die de velden omkaderen hebben bovenaan een neogotisch siertorentje. Echter gezien de opstelling van de velden en de bovenkant van het pijpwerk dat zichtbaar is, doet het algemeen uitzicht denken aan een Art Decostijl. Het voetstuk is ook in eik en heeft 4 panelen die aangepast zijn aan de afmetingen van de velden. Deze panelen zijn opklapbaar. Het rechterdeel van de kroonlijst ontbreekt. Het achterste van het orgel is bereikbaar door de aanpalende zalen en bestaat uit houten panelen met vier deuren in het bovenste deel dat toegang verleent aan het pijpwerk en panelen in het voetstuk die toegang verleent aan de windvoorziening en de mechaniek.

Speeltafel - stijl Neogotisch aangepast aan de orgelkast

Speeltafel - beschrijving Meubel in massieve eik met panelen en sierlijsten die toegang verlenen langs vier kanten. Vereenvoudigde neogotische motieven o.a.onder de klavieren op rechter en linkerzijde.

Speeltafel - plaats Afzonderlijk en omgedraaid vóór het orgel

Speeltafel - materialen Eik

Ventilator - beschrijving Ja

Temperatuur Gelijkzwevend

Akoestiek Lang

Orgelbouwer(s) Salomon Van Bever

HET INSTRUMENT

Orgelkast - stijl Neogotisch-Art deco

Speeltafel - stijl Neogotisch aangepast aan de orgelkast

Orgelbouwer(s) Salomon Van Bever

HISTORIEK VAN HET INSTRUMENT

Historiek Geplaatst rond 1908 werd dit orgel gebruikt in afwachting van de herbouwing van het groot orgel die werd ontmanteld om het roosvenster van de orgelgalerij te kunnen voltooien. Deze werd uiteindelijk als koororgel aanvaard en kan volledig als duo met het groot orgel funtioneren. In 1996 werd een restauratie uitgevoerd door Etienne De Munck.

WERKEN

Begindatum 1912

Type werkzaamheden Elektrische ventilator

Begindatum 1996

Type werkzaamheden Restauratie

Naam van de orgelbouwer Etienne De Munck

DOCUMENTATIE

Type Documentatie

Titel Orgels en organisten van de Onze-Lieve-Vrouwekerk te Laken

Auteur Jean-Pierre Felix

HISTORIEK VAN HET INSTRUMENT

Historiek Geplaatst rond 1908 werd dit orgel gebruikt in afwachting van de herbouwing van het groot orgel die werd ontmanteld om het roosvenster van de orgelgalerij te kunnen...

Werken
Begindatum 1912
Begindatum 1996
Naam van de orgelbouwer Etienne De Munck

TECHNISCHE KENMERKEN VAN HET INSTRUMENT

Speeltafel

Structuur speeltafel en muziekstaander
Afzonderlijk met toegang aan de vier zijden en verhoogd door een podium. Er is een opklapbaar deksel die houten richels bevat waar men een lessenaar kan inschuiven die door twee metalen plaatjes kan worden vastgemaakt. In de speeltafel zijn er eiken trapjes langs beide kanten van de klavieren.

Aantal klavieren
2

Omvang van de klavieren
56 toetsen, C-g'''

Beschrijving van de toetsen
Met ivoor bekleed

Breedte van de toetsen
22 mm

Diepte van de toetsen
I: 134 mm
II: 130 mm

Breedte van het octaaf
164 mm

Beschrijving van de boventoetsen
Ebbenhout

Beschrijving van de bakstukken of kader
Vierkanten in zwarte kleur

Omvang van het voetklavier
30 toetsen, C - f'

Materialen van het voetklavier
Recht in eik met de boventoetsen die in een lichte boog zijn opgesteld.
Loodrecht c#'/c#.

Registers
Boven de klavieren zijn er ronde eiken trekkers met registerknoppen die in het zwart zijn geverfd met ronde porceleinen plaatjes, blauw voor de pedaal, wit voor het hoofdwerk en roze voor het reciet. De benadering van de spelen zijn aangeduid met drukhoofdletters.

Koppelingen
Twee pedaalkoppels en één koppeling

Combinaties
Boven de registers, vier kleine trekkers :
P - MF - F - 0 (annulateur)

Voetsteun
Op de bank en onder de lepels

Met de voet bediende organen
Lepels in ijzer voor :
Tirasse Grand Orgue
Tirasse Récit
Anches Récit
Copula (manuaalkoppel)
Balans in hout voor zwelkast
Tremolo

Toebehoren
Links op de orgelkast grote wisselstroomdynamo om de motor in gang te zetten. Hogerop twee lampen in een koperen of bronzen houder om de lessenaar te verlichten.

Adresplaat
Vooraan op de speeltafel is er een plaatje in ebbenhout met metalen inlegwerk en vastgevezen:
Van Bever Frères
Amiens et Bruxelles

Klavieren en voetklavieren

Naam
Hoofdwerk (I)

Omvang
56 toetsen, C-g'''

Registers
MONTRE 8
FLÛTE HARMON. 8
GAMBE 8
BOURDON 8
PRESTANT 4

Koppelingen
Copula (I + II)

Bijzonderheden
Alleen de Montre en de Prestant staan buiten de zwelkast, alle andere spelen bevinden zich erin
Naam
Reciet (II)

Omvang
56 toetsen, C-g'''

Registers
EOLINE 4
COR DE NUIT 8
SALICIONAL 8
VOIX CELESTE 8
BOURDON 16
OCTAVIN 2
TROMPETTE 8

Tremulant
Tremulant

Bijzonderheden
Zwelpedaal De spelen van de Gamba en Salicional zijn reëel maar het schijnt voor het eerste octaaf: ofwel zijn de orgelpijpen reëel, ofwel is een fenomeen van versterking van de wind wanneer de twee registers worden getrokken.
Naam
Pedaal

Omvang
30 toetsen, C-f'

Registers
SOUBASSE 16
FLÛTE 8

Koppelingen
Tirasse Grand-Orgue
Tirasse Récit

Bijzonderheden
De twee spelen zijn ontleend aan de Flûte harmonique 8' en aan de Bourdon 16' van de klavieren

Tractuur

Naam
Hoofdwerk

Noten
Mechanisch

Traject en beschrijving van de mechaniek
Balanstoetsen die aan de abstracten trekken. Dubbele winkelhaak om onder de orgelbank te gaan en naar omhoog naar het wellenbord te gaan. Dubbel ventiel in de bassen voor het pedaal. Grenen abstracten of gelijkaardig hout.

Beschrijving van de registers
Pneumatische tractie van de registers door een grote ventiel bij elke register

Wellenbord
Wellenbord achter de meubelwand tegenover de voorkant. Kader in pitchpin met metalen rollen en kleine gelaste armen.
Naam
Pedaal

Noten
Mecanisch

Traject en beschrijving van de mechaniek
Dubbele winkelhaak om de abstracten tot het wellenbord te brengen, om vervolgens omhoog te klimmen, naar de windlade waar de noten tussen de ventielen worden gevoegd van het hoofdwerk (en waarschijnlijk het reciet)

Beschrijving van de registers
Pneumatisch met groot ventiel voor elk register

Zwelkast
De spelen worden in de kast hernomen

Wellenbord
Maakt deel uit van de structuur van het Hoofdwerk
Naam
Reciet

Noten
Mecanisch

Traject en beschrijving van de mechaniek
Balanstoetsen die aan de abstracten trekken. Vierdubbele winkelhaak om de abstracten onder de organist te doen gaan om naar omhoog te gaan in in de helft naar achter te gaan en op te stijgen naar het wellenraam. Grenen abstracten of gelijkaardig hout, moeren in leder.

Beschrijving van de registers
Pneumatisch met een groot ventiel voor elk register

Zwelkast
Vertikale jalooziëen (inbegrepen Flûte harmonique 8', Gambe 8' en Bourdon 8' van het Hoofdwerk

Wellenbord
Vertikaal, einde van het orgel, naar voorkant gericht. Rollen en kader zoals bij het Hoofdwerk.

Windladen

Naam van het klavier
Hoofdwerk, Reciet en Pedaal

Type
Sleeplade

Inplanting
Evenwijdig met het front

Aard
Het betreft de grote windlade met dubbele kleppenkast, een vooraan voor het hoofdwerk; en een achteraan voor het reciet. Er zijn klassieke kleppen door veren ondersteund en verbonden met schalmstokjes die vastzitten in lederen pulpeten.

Opstelling van de pijpen
Diatonische opstelling in V-vorm met de grote pijpen die links en rechts zijn geposteerd loodrecht op de windlade. De bassen van de Montre staan in het front.

Beschrijving van de pijpstok
Van voor naar achter :
Montre 8'
Prestant 4'
Flûte harmonique 8'
Bourdon 8'
Gambre 8'
Bourdon 16'
Cor de nuit 8'
Voix céleste 8'
Salicional 8'
Eoline 4'
Octavin 2'
Trompette 8'
Naam van het klavier
Pedaal

Type
Transmissie / gecombineerd register

Pijpwerk

Naam
Hoofdweerk, Reciet en Pedaal

Bijzonderheden
Zeer homogeen pijpwerk

Beschrijving
Van voor naar achter :
MONTRE 8'. De bassen in het front in blik of in zink gebronzeerd in aluminium, met stemsleuven. De rest op de windlade in tin met stemsleuven.
PRESTANT 4'. In tin met stemsleuven.
HARMONISCHE FLUIT 8'. De baspijpen in hout dan in tin op de windlades. De 2x10 laaste pijpen hebben een overlengte op een harmonische opening.
BOURDON 8'. Baspijpen in hout vervolgens in tin met hoeden en zijbaarden.
GAMBA 8'. Baspijpen geposteerd in zink vervolgens in tin.
BOURDON 16'. Baspijpen in hout dan in tin met hoeden en zijbaarden.
COR DE NUIT 8'. Tin met hoeden en zijbaarden.
VOIX CELESTE 8' à c. Tin.
SALICIONAL 8'. Baspijpen in hout dan in tin op de windlade.
EOLINE 4'. Op de windlade in tin met de diskant toonhoogte afgesneden.
OCTAVIN 2'. Op de windlade in tin,met diskant op toonhoogte afgesneden.
TROMPETTE 8'. 2 x 6 bekers in zinc of blik, vervolgens bekers in tin. Allen staan ze op een ijzeren kegel gelast met de knop in lood. De voeten zijn in tin.

Windvoorziening

Magazijn- of hulpbalg
Voornaamste magazijnbalg

Beschrijving
Grote magazijnbalg met evenwijdige plooien en met binnen en buitenplooi die bijna gans de onderkast van het orgel inneemt

Aantal en type gewichten
Pierres

Aantal en type gewichten
Stenen
Magazijn- of hulpbalg
Schepbalg

Beschrijving
Onder de voornaamste magazijnbalg twee wigvormige pompen die worden bewogen door twee grote trappers die achteraan de orgelkast steken in de achterkamer