Klassiek orgel (Cavaillé-Coll, 1880)

Koninklijk Muziekconservatorium

Voor. Volg.

Architectuur, plaats, inplanting / Klassiek orgel (Cavaillé-Coll, 1880) - Koninklijk Muziekconservatorium

Klik op een foto om te vergroten

+ Toon meer beelden

HET INSTRUMENT

Orgelkast - bouwdatum 1880

Orgelkast - stijl Neo-klassiek, met romaans-byzantijnse elementen

Gebruikte materialen Eik

Beschrijving van de orgelkast In het midden, pijpenrij met een boog boven en daarboven een element met dezelfde breedte maar uit drie delen, voorzien van een toren met links en rechts een smaller veld. Aan beide zijden van dit centrale gedeelte telkens een hoog veld, een grote toren en een afgerond hoekveld.

Speeltafel - bouwdatum 1960

Speeltafel - stijl Modern

Speeltafel - beschrijving In eik en in halfronde registerterrassen. Sluit door middel van een rolgordijn.

Speeltafel - materialen Binnenzijde belegd met notenhout

Speeltafel - bijzonderheden De oude speeltafel van Cavaillé-Coll wordt bewaard in de kelders van het MIM

Orgelbouwer(s) Aristide Cavaillé-Coll, Jos Stevens

HET INSTRUMENT

Orgelkast - stijl Neo-klassiek, met romaans-byzantijnse elementen

Speeltafel - stijl Modern

Orgelbouwer(s) Aristide Cavaillé-Coll, Jos Stevens

HISTORIEK VAN HET INSTRUMENT

Historiek Dit instrument werd door directeur F. A. Gevaert besteld bij orgelbouwer Cavaillé-Coll. Het orgel kostte 50.000 frank.
Het inhuldigingsconcert vond plaats op 14 juli 1890 en kaderde in de festiviteiten voor de 50e verjaardag van de Belgische onafhankelijkheid.

WERKEN

Begindatum 1889

Type werkzaamheden Toevoegen van een Subbas 32'

Naam van de orgelbouwer Cavaillé-Coll

Begindatum Begin 20ste eeuw

Type werkzaamheden Groot onderhoud

Naam van de orgelbouwer Bonneau

Begindatum 1912-1913

Einddatum 1922-1923

Type werkzaamheden Groot onderhoud en toevoegen van vier pedaalregisters: Subbas 16', Doesfluit 8', Fluit 4' en Kwint 10'2/3. Het vierde klavier dat door Mutin werd voorgesteld is er nooit gekomen.

Naam van de orgelbouwer Mutin

Ligging van de werkplaats Parijs

Begindatum 1960

Type werkzaamheden Elektrificatie en 'neoclassicisering'.
Vervangen van de speeltafel.
Vervangen van de Barker-machine door een elektrische tractuur.
Toevoegen van enkelvoudige en samengestelde aliquoteenstemmen, een combinatiecentrale en andere faciliteiten.

Naam van de orgelbouwer Joseph Stevens

Ligging van de werkplaats Duffel

Naam van de auteur Hens Charles

DOCUMENTATIE

Type Boek

Titel "Inventaire des orgues de Bruxelles - Bruxelles-Ville"

Auteur FELIX Jean-Pierre

Plaats Brussel

Uitgever FELIX Jean-Pierre

Type Artikel

Titel "Le grand orgue Cavaillé-Coll du Conservatoire Royal de Musique de Bruxelles (1880)"

Auteur VAN TIGGELEN Philippe J.

Referenties Communication des Archives Centrales de l’orgue, Bruxelles, Musée Instrumental, 1983, n° 1, 68 p.

Type Artikel

Titel "Y a-t-il encore un orgue au Conservatoire de Bruxelles ?"

Auteur ROLAND Claude-Robert

Referenties Organum Novum n° 20, septembre 1999

Type Artikel

Titel "Het Cavaillé-Coll orgel van het Koninklijk Conservatorium te Brussel"

Auteur BASTIAENS Luk

Referenties Orgelkunst XXIII, 2000, juni.

Type Plaat

Titel "Hommage à l’empereur Charles V, 10 versets pour orgue"

Beschrijving Claude-Robert Roland en het Ensemble de cuivres du Hainaut [Koperensemble van Henegouwen], onder leiding van Claude Deside

Uitgever in « Concert au château », Musica Magna 50.006.

Bijzonderheden Eerste en tot nog toe enige opname ter wereld

HISTORIEK VAN HET INSTRUMENT

Historiek Dit instrument werd door directeur F. A. Gevaert besteld bij orgelbouwer Cavaillé-Coll. Het orgel kostte 50.000 frank.
Het inhuldigingsconcert vond plaats...

Werken
Begindatum 1889
Naam van de orgelbouwer Cavaillé-Coll
Begindatum Begin 20ste eeuw
Naam van de orgelbouwer Bonneau
Begindatum 1912-1913
Einddatum 1922-1923
Naam van de orgelbouwer Mutin
Ligging van de werkplaats Parijs
Begindatum 1960
Naam van de orgelbouwer Joseph Stevens
Ligging van de werkplaats Duffel

TECHNISCHE KENMERKEN VAN HET INSTRUMENT

Speeltafel

Structuur speeltafel en muziekstaander
In gevernisde licht eik met buigte vaken voor de registers, links en rechts van de manualen.
Eikenhout lessenaar op metalischestructuur.

Aantal klavieren
3

Omvang van de klavieren
56 toetsen, C - g'''

Beschrijving van de toetsen
Met ivoor belegd

Beschrijving van de boventoetsen
In ebbenhout

Beschrijving van de bakstukken of kader
Eik

Omvang van het voetklavier
30 toetsen, C - f'

Materialen van het voetklavier
In eik, uitgelijnd en versierd met palissander voor baventoetsen

Registers
Registerwippers in witte kunststof met ingebrande inscripties

Combinaties
Kleine knoppen onder de manualen :
Hoofdwerk : Ajust / CP.0 / CP.1 / CP.2 / CP.3 / CP.4 / C.0 / C.1 / C.2 / C.3 / C.4 / ANNUL .
Positief : C.0 / C.1 / C.2 / C.3 / C.4 .
Reciet : C.0 / C.1 / C.2 / C.3 / C.4 .

Met de voet bediende organen
Metalisch voetknoppen, links en rechts van drie balanspedalen :
P+III 4' / ANN. ANCHES 16 / ANN. P+I / ANCHES PED / II+III / I+III / I+II / P+III / P+II / P+I
ANCHES REC / ANCHES POS / ANCHES G.O. / CG. VII / CG. IX / CG. X / CG. I / CG. II / CG. III / CG. IV / CG. V / CG. VI / CG. O
EXPRESSION II / EXPRESSION III / CR. GEN.

Toebehoren
Boven de manualen, links : voltage wijzerplaat. Rechts : Algemeen Crescendo wijzerplaats met lichten-cijfers 1 tot 10.
Elektrische ontsteking voor de motor in een kleine opening in het meubel.

Adresplaat
Paneel met witte china ink op zwarte grond op het meubel aangehangt met de dispositie van Cavaillé-Coll. Dit paneel, ondertekend door Charles Hens, beweert dat het Cavaillé-Coll pijpwerk is integraal en oorspronkelijk bewaard.

Klavieren en voetklavieren

Naam
Hoofdwerk (I)

Omvang
56 toetsen, C - g'''

Registers
23 Montre 16'
24 Bourdon 16'
25 Montre 8'
26 Flûte harm. 8'
27 Bourdon 8'
28 Violoncelle 8'
29 Prestant 4'
30 Flûte à cheminée 4' (*)
31 Quinte 2 2/3'
32 Nasard doux 2 2/3' (*)
33 Doublette 2'
34 Plein jeu 5r
35 Cymbale 2r (*)
36 Cornet 5r
37 Bombarde 16'
38 Trompette 8'
39 Clairon 4'

Koppelingen
21 I+III
22 I+II

Bijzonderheden
(*) Spelen door Stevens
Naam
Positief (II)

Omvang
56 toetsen, C - g'''

Registers
41 Quintaton 16'
42 Flûte harm. 8'
43 Salicional 8'
44 Cor de nuit 8'
45 Unda Maris 8'
46 Principal 4'
47 Flûte douce 4'
48 Nasard 2 2/3' (*)
49 Octavin 2'
50 Tierce 1 3/5' (*)
51 Larigot 1 1/3' (*)
52 Piccolo 1'
53 Carillon 1-3r
54 Cymbale 3-4r (*)
55 Trompette 8'
56 Basson Hautbois 8'
57 Cromorne 8'
58 Chalumeau 4'

Koppelingen
40 II+III

Tremulant
59 Trémolo

Bijzonderheden
(*) Spelen door Stevens
Naam
Reciet (III)

Omvang
56 toetsen, C - g'''

Registers
60 Bourdon 16'
61 Diapason 8'
62 Flûte traversière 8'
63 Bourdon 8' (*)
64 Viola di Gamba 8'
65 Voix céleste 8'
66 Prestant 4' (*)
67 Flûte octaviante 4'
68 Bourdon 4'
69 Nasard 2 2/3' (*)
70 Octavin 2'
71 Tierce 1 3/5' (*)
72 Piccolo 1' (*)
73 Fourniture 5-6r (*)
74 Cornet 5r
75 Basson 16'
76 Trompette 8'
77 Musette 8'
78 Voix Humaine 8'
79 Clairon harm. 4'

Tremulant
80 Tremulant

Bijzonderheden
(*) Spelen door Stevens.
Cornet componeerd is met n° 63 en 67 tot 70.
Naam
Pedaal

Omvang
30 toetsen, C - f'

Registers
5 Soubasse 32'
6 Contrebasse 16'
7 Soubasse 16' (°)
8 Prestant doux 8' (°, ancienne / oude Quinte 10 2/3')
9 Flûte 8'
10 Flûte douce 8' (°)
11 Violoncelle 8'
12 Basse Choral 4' (*)
13 Flûte 4' (°)
14 Octavin 2' (*)
15 Cymbale 4r (*)
16 Bombarde 16'
17 Basson 16' (**)
18 Trompette 8'
19 Basson 8' (**)
20 Clairon 4'

Koppelingen
1 P+III 4
2 P+III
3 P+II
4 P+I

Bijzonderheden
(°) Mutin
(*) Stevens
(**) Uit Reciet ontleend.

Tractuur

Naam
Manualen en Pedaal

Noten
Elektro-mechanisch

Traject en beschrijving van de mechaniek
Eertijds mechanisch met Barkermachine aan het Hoofdwerk. Sinds 1960 is het regeerwerk elektrisch maar met mecanische windlage, oud of nieuw. Elektromagneten onder de windladen.

Beschrijving van de registers
Elektrische motoren voor de slepen. Enige Pedaalregisters hebben pneumatischmotor (Mutin ?).

Zwelkast
Electrisch

Windladen

Naam van het klavier
Manualen en Pedaal

Type
Mechanisch met dubbele ventiel kleppenkast

Inplanting
Hoofdwerk in het centrum achter de frontpijp.
Reciet en Positief, links en rechts, achter het Hoofdwerk.
Pedaal in vier delen op het grond, links en rechts van het Hoofdwerk en twee andere manualen.

Aard
In eik

Opstelling van de pijpen
Het origineel pijpwerk in diatonisch opstelling in V

Bijzonderheden
De nieuwe windladen liggen achteraan of langs de oude. De Basson 16' van het Reciet is vervangend door de Fourniture 5-6r en vond plaatst op de nieuwe windlade die achter het Reciet geplaatst is.

Pijpwerk

Naam
Manualen

Bijzonderheden
Volgens een paneel aangehangt in het orgel en ondertekend door Charles Hens, is het hele pijpwerk van Cavaillé-Coll integraal en oorspronkelijk bewaard.
Het Basson 16' van het Reciet is vervangend door de Fourniture 5-6r en vond plaatst op de nieuwe windlade die achter het Reciet geplaatst is.

Beschrijving
Pijpwerk in tin en hout

Windvoorziening

Magazijn- of hulpbalg
Magazijnbalg

Beschrijving
Een groot magazijnbalg, gevoed door twee paar pompen, van daar naar boven een kanaal en tot slot een regelbalg. De verdeling van het wind naar de windladen voorziet verschillende drukniveaus. Aanwezigheid van regelbalgen in de buurt van de windladen.
Het windwerk werd oorspronkelijk gevoed door een hydraulisch systeem, aangebracht door Cavaillé-Coll. In 1922, werd een elektrische ventilator geplaatst.
In een zaal onder het orgel.
Magazijn- of hulpbalg
Schokbalgen van het Hoofdwerk

Beschrijving
Een parallelschokbalg onder elk halve windlade
Magazijn- of hulpbalg
Schokbalg Positief

Beschrijving
Schokbalg onder de windlade
Magazijn- of hulpbalg
Schokbalg Reciet

Beschrijving
Schokbalg onder de windlade
Magazijn- of hulpbalg
Schokbalgen Pedaal

Beschrijving
Schokbalg voor elk halve windlade